Siblinggeweld

‘Waar twee vechten hebben twee schuld’

Deze uitspraak kan een ontkenning zijn van de eenzijdige geweldswerkelijkheid. Er zijn situaties waarin je niet in je eentje de boel vlot kunt trekken of veilig kunt ‘maken’ als er aan de andere kant geen beweging de gezonde kant op komt. Deze eenzijdigheid kan zich voordoen in álle relaties: in partnerrelaties, in ouder-kindrelaties of werkrelaties.

Siblinggeweld: dwingende controle tussen broers en zussen

Zo ook in de relatie tussen broers en zussen. Wanneer ouders niet op hun ‘ouderplek’ (gaan) staan, dan zijn kinderen overgeleverd aan het zoeken naar een plek in het gezin. Dan is het schipperen en worden er plekken ingenomen die helpen om te overleven in grenzeloos gebied. Zo kunnen siblings hun frustraties gaan uiten naar elkaar, elkaar hiermee geweld aandoen. Als je beiden in hetzelfde onbeschermde schuitje zit dan ben je een makkelijke prooi, ook voor een broer of zus.

In mijn praktijk hoor ik er pijnlijk vaak over: van manipulatie, angstzaaien (“hij bedoelt het niet zo”), fysiek geweld (“jij zult ook wel iets gedaan hebben”) tot seksueel geweld (“het is maar een spelletje”). In vrijwel alle gevallen werden hulpkreten afgedaan met: “Waar twee vechten hebben twee schuld.”

Daar waar we als ouders niet kunnen kijken, is er geen tussenkomst in het geweld en worden patronen structureler, de onderlinge rollen bestendigd.

Onbeschermd zijn werkt traumatisch

In het hier en nu in mijn praktijk gaat de pijn niet over die klappen, de manipulaties, de flessen shampoo leegdrinken. Het is het alleen zijn daarmee, het niet serieus genomen worden. Het blijvend blootgesteld zijn aan geweld zonder tussenkomst van ouders. Traumatisch is het onbeschermd zijn tegen het geweld.

Waar ligt de schuld bij Siblinggeweld?

In artikelen over siblinggeweld lees ik dat we ouders geen schuld mogen geven, omdat ze het beste deden met wat ze konden. Ik zou wel van de daken willen roepen dat het niet gaat over die schuld, maar wél over durven kijken waar de verantwoordelijkheid niet genomen is. Dit is vaak hoognodig in processen. (Volwassen) kinderen geven zichzélf namelijk de schuld als we ouderlijke verantwoordelijkheid uitsluiten.

Jezelf als volwassen kind kunnen ontschuldigen, je machteloosheid nemen. Dat helpt en heelt. En het doet ook pijn. Al die tijd was het niet jouw schuld.