Innerlijk kind therapie en ons geheugen

Een innerlijk kind en ons brein

Wat is nou een innerlijk kind en wat kan je doen met innerlijk kind therapie? Iedereen heeft een innerlijk kind. In therapie werken we veelal met het innerlijk kind, dat jou in het hier en nu laat voelen. Wanneer je innerlijk kind van zich laat horen, reageer je overgevoelig op een situatie in het hier en nu. Je lijkt geen andere keuze te hebben dan te vluchten, vechten of bevriezen. Dit zijn automatische reacties waar de amygdala, een heel klein stukje oerbrein, de aanvoerder van is. Dit deel van het brein is gericht op overleven, het detecteren van gevaar en het onthouden van eerder meegemaakte gevaarlijke situaties. Dit laatste is belangrijk. Op het moment dat een zelfde gevaarlijke situatie zich voor lijkt te doen, kun je direct reageren omdat de amygdala de leiding neemt.

De amygdala bepaalt direct, zonder inmenging van de neocortex, het deel van de hersenen dat zich later in onze evolutie ontwikkelde en remmend werkt op emoties. De neocortex helpt ons beschouwen, rationeel te denken, te overzien en te reflecteren op ons eigen gedrag. Kortom: het bepaalt ons bewustzijn en het vermogen om over onszelf na te denken. Zonder inmenging van de neocortex bepaalt de amygdala hoe je reageert op nare, angstige situaties.

Ons emotionele brein neemt het over

Als jong kind is onze neocortex nog niet volgroeid. We leren met ons  emotionele brein. Zonder inmenging van reflectie, bewustzijn en constructieve oplossingen. In het beste geval functioneren onze ouders als onze neocortex: zij leren ons dat we veilig zijn als we ons bang voelen, bijvoorbeeld door ons te troosten. Dan krijgt de amygdala het seintje dat de kust veilig is en spelen we verder.

Alles wat we als kind voor gevaarlijk aannemen, of het reëel is of niet, wordt door de amygdala als bedreigend opgeslagen. Wanneer je als klein kind bang wordt of iets heel naars meemaakt, gooit de amygdala zonder onderscheid die gebeurtenissen op één hoop.

Innerlijk kind therapie en ons geheugen

Tijdens de innerlijk kind therapie maakt therapeut en Inner Child specialist Suzanne Hühn gebruik van de metafoor van het tafellaken: “Het is bij wijze van spreken alsof de amygdala tijdens het meemaken van een trauma de vier punten van het tafellaken van een gedekte tafel pakt en alles in een kist stopt.  Zelfs de CD met de muziek die op dat moment speelt en alle geuren uit de ruimte worden meegepakt. Op de kist wordt dan bijvoorbeeld geschreven ‘gevaar voor verlating’.” Wanneer na een nare gebeurtenis alles goed gaat, dan wordt op een gegeven moment door ons brein deze kist weer opgeruimd en komt alles weer op de plaats waar het hoort. Associaties worden ontkoppeld door het  brein. Gebeurt dit niet en krijgen we nog meer kisten met ‘gevaar voor verlating’, dan gaat het anders. Als er dan iets gebeurt wat je aan de inhoud van de kist doet denken: een geur, muziek, een woord, dan reageert je brein, je amygdala alsof er echt gevaar dreigt. Je innerlijk kind wordt actief en neemt jouw volwassen reactie over.

Zelf terug aan het roer

Wanneer we volwassen worden krijgen we meer opties tot onze beschikking om om te gaan met het signaal van gevaar: onze neocortex helpt bij het beter inschatten van situaties, zodat je in het hier en nu op een passende manier kunt reageren. Maar het kan zijn dat dit proces op sommige terreinen in je leven niet helemaal goed werkt. Omdat je bijvoorbeeld een trauma uit je jeugd niet goed hebt kunnen verwerken. Innerlijk kind therapie helpt hierbij.

In dat geval reageert de amygdala met het seintje “er dreigt gevaar” en komt er vlucht, vecht of bevriezingsreactie op gang in je zenuwstelsel. En je begrijpt met je volwassen brein dan niet wat er aan de hand is. Dit is het innerlijk kind in ons dat actief wordt en ons volwassen brein in een split second passeert. Je emotionele brein handelt zonder tussenkomst van de neocortex. Dit wordt ook wel amygdala hijacking genoemd: je reageert over-emotioneel op een situatie in het hier en nu en weet niet waarom.

Innerlijk kind therapie

Gelukkig kan je als volwassene alsnog doen wat nodig was voor dit verinnerlijkte bange, verdrietige of boze kind in jou. Door middel van Innerlijk Kind Therapie ga je op zoek naar de gebeurtenis of gebeurtenissen die je als kind als traumatisch hebt ervaren. Je leert jouw innerlijke kind dat het nu veilig is, zodat de gebeurtenis in jouw brein alsnog daar opgeborgen kan worden waar het hoort. Je neocortex helpt je weer vanuit een rationele, beschouwende blik op de situatie te reageren. Zo word je weer kapitein op je eigen schip.

Stappen om hier zelf met innerlijk kind therapie aan de slag te gaan

• Stap 1 van innerlijk kind therapie – De Automatische reactie lijst: schrijf op wanneer je reageert op een manier die je niet kunt verklaren van jezelf. Je lijkt niet anders te kunnen reageren. Hoe voelt dit (wat gebeurt er in je lijf)? Welke gedachten horen hierbij? Wat doe je (terugtrekken, controleren, of iets anders)?
• Stap 2 – Het Terugkeerplan: schrijf op wanneer je jezelf helemaal prettig en veilig voelt. Bijvoorbeeld in de natuur, wanneer je leest of als je praat met vrienden. Hoe voelt dit? Welke gedachten horen hierbij? Wat doe je? Maak hier een lijstje van: dit wordt je ‘terugkeerplan’ om weer in het hier en nu te komen.

Wanneer je merkt dat je in een automatische reactie terecht gekomen bent (de ‘Automatische reactie lijst’) , pak dan snel je ‘Terugkeerplan’ erbij en kies een passende activiteit daarvan. Je zult merken dat je jezelf zo weer kunt ‘terug reguleren’ naar het hier en nu, naar jouw volwassen ik.

Je geeft je brein dan een seintje dat het veilig is.

Wil je hier persoonlijke begeleiding bij van mij? Neem dan contact op voor een kennismakingsgesprek.